Options
Info Crohn en Colitis Ulcerosa
- Info Crohn en Colitis Ulcerosa
-
Info Crohn en Colitis Ulcerosa
vivian > 15-10-2006, 18:31
Ziekte van Crohn
De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van de darm die meestal sluimerend begint en een langdurig en wisselend verloop kent.
Bij de ziekte van Crohn vind men ontstoken darmsegmenten afgewisseld met gezonde darmsegmenten.
De ontsteking kan àlle delen van het maagdarmkanaal treffen.
De diagnose wordt meestal gesteld tussen de leeftijd van 15 en 40 jaar, hoewel de ziekte ook al op zeer jonge leeftijd, maar ook op oudere leeftijd voor het eerst kan voorkomen.
Tot op heden is de oorzaak van deze mysterieuze ziekte, ondanks intensief en doorgedreven wetenschappelijk onderzoek, nog steeds niet gekend.
Symptomen:
Meestal hebben de patiënten met ziekte van Crohn voortdurend maagdarmklachten.
De belangrijkste zijn: buikpijn, diarree, braakneigingen, misselijkheid, gewichtsverlies en verminderde eetlust.
De aanwezigheid van deze symptomen is vrij wisselvallig en bemoeilijkt vaak de diagnose.
De eerst klachten en afwijkingen kunnen atypisch zijn zoals een aanhoudende bloedarmoede, gewrichtspijnen, onverklaarbare aanslepende vermoeidheid of andere symptomen van de ziekte buiten de darm.
De darmklachten zelf zijn afhankelijk van de ernst van aantasting en de plaats(en) waar de ontstekingsverschijnselen zich voordoen.
Er dient bovendien rekening gehouden te worden met het wisselend karakter van de ontstekingsactiviteit, gekenmerkt door periodes van aanvallen of opstoten afgewisseld met periodes zonder klachten (remissie), waarvan de duur zeer wisselend en onvoorspelbaar is.
Schematische voorstelling van de anatomische locaties van de ziekte van Crohn:
![[Image: locatiescrohn.jpg]](http://i62.photobucket.com/albums/h93/Kejoe/locatiescrohn.jpg)
1.Dunne darmklachten:
De meest voorkomende plaats van aantasting is de dunne darm.
Bijna steeds is het laatste stuk van de dunne darm aangetast (het terminaal ileum.) Dit verklaart meteen waarom de pijn meestal in de rechteronderbuik wordt waargenomen – de dunne darm mondt hier uit in de dikke darm (colon).
Als de ziekte voornamelijk gekarakteriseerd wordt door een ontsteking zijn diarree en een verminderde opname van voedingsbestanddelen kenmerkend.
Het laatste stukje van de dunne darm speelt een belangrijke rol bij de opname van bepaalde vitaminen (vitamine B12, foliumzuur en vitamine D), mineralen (zink) en galzouten.
Een verminderde opname van galzouten veroorzaakt een minder goede vertering, een verslechterde opname van vetstoffen en een verhoogde kans op galstenen.
Soms ontstaan vernauwingen (stenose of stricturen) op de darm. Door de ontstekingen ontstaat littekenweefsel en de normale diameter van de darm wordt hierdoor vernauwd.
Deze patiënten krijgen na een zekere tijd last van (krampachtige) buikpijn, darmgerommel en eventueel obstructie (verstopping).
Als de vernauwing beperkt blijft tot een klein stukje darm en de patiënt erge last ondervindt kan via een heelkundige ingreep dit stukje "vernauwde" darm worden weggenomen.
Heel wat Crohnpatiënten ontwikkelen fistels.
Dit zijn abnormale verbindingen tussen de ontstoken darm en een- meestal vlakbij gelegen –orgaan of naar een ander darmsegment.
Een fistel tussen darmsegmenten geeft vaak geen klachten.
Fistels tussen de darm en andere organen daarentegen gaan gepaard met specifieke klachten en heelkundig ingrijpen is vaak noodzakelijk.
Een fistel tussen darm en blaas bijvoorbeeld veroorzaakt pijn bij het urineren, veelvuldig urineren en kan ook leiden tot ernstige nierinfecties.
Bij vrouwelijke patiënten kan een fistel ontstaan naar de schede (recto-vaginale fistel) wat leidt tot een vuile afscheiding en soms zelfs tot ontlastingsverlies via de schede.
Bij patiënten die geopereerd worden bestaat de kans dat er een fistel ontstaat tussen de darm en de huid van de buikwand. Veelal wordt fistelvorming voorafgegaan door een abces dat naar buiten openbreekt.
2. Dikke-darmklachten:
Diarree, al of niet gepaard gaand met bloedverlies, is de belangrijkste klacht bij Crohn-colitis.
Buikpijn en ontlastingsdrang zijn eveneens frequent aanwezig.
Het klinisch beeld vertoont veel overeenkomst met colitis ulcerosa, hoewel bloedverlies minder voorkomt en de buikpijn méér uitgesproken is.
Anale letsels komen bijna uitsluitend voor bij de ziekte van Crohn.
3. Andere symptomen en klachten:
Bij een actieve ziekte van Crohn treden er vaak aften op in de mond.
Als de ziekte zich lokaliseert in de maag of de twaalfvingerige darm dan zijn de klachten te vergelijken met deze van een maagzweer: pijn in de maagstreek, vermagering, braakneiging en braken.
In zeldzame gevallen treden Crohnletsels op ter hoogte van de slokdarm. Ze veroorzaken pijn in de borstkas, vooral bij het eten, en soms bemoeilijken ze de doorgang van voedsel.
4. Ziekteverschijnselen buiten de darm:
In 25 tot 40 % van de gevallen vindt men afwijkingen die niet in het maagdarmkanaal gelegen zijn. Dit noemt men extra-intestinale manifestaties.
Sommige houden verband met de ernst van de ontsteking, andere staan in verband met de ziektelocatie.
Ook bij Colitis ulcerosa patiënten kan men deze problemen terugvinden.
Gewrichtsaandoeningen zijn de meest voorkomende klacht naast darmsymptomen(6-25%).
Perifere artritis: = gewrichtsontsteking in de ledematen waarbij de ontsteking "verspringt" van gewricht tot gewricht. Meestal: knie, enkel, elleboog, pols.
Er treedt zwelling op rond het gewricht. De huid verkleurt rood en er is pijn bij beweging.
Slechts een beperkt aantal patiënten lijdt aan chronische gewrichtsproblemen. Deze ontstekingen geven in principe ook géén aanleiding tot vervorming van de gewrichten zoals bij reuma.
Sacro-ileïtis: = ontsteking van de gewrichten tussen heiligbeen en bekken. Deze patiënten hebben vaak last van lage rugpijn.
Sacro-ileïtis kan worden aangetoond door middel van radiologie en/of specifieke scans.
Ankyloserende spondylitis: = ruggenwervelontsteking of ziekte van Bechterew. Hierbij treedt een toenemende verstijving van de wervelkolom op.
De aandoening komt meer voor bij ziekte van Crohn dan bij colitis ulcerosa, in het bijzonder bij patiënten die HLA-B27 positief zijn. Dit is een erfelijk kenmerk dat men in het bloed kan terugvinden.
Huidafwijkingen ( 9-23%)
Erythema nodosum komt het meest frequent voor bij patiënten met aantasting van het colon.
Doet zich voor onder de vorm van pijnlijke,licht verheven roodpaarse vlekken ter grootte van een muntstuk.
Ze komen voornamelijk voor op de voorzijde van de onderbenen.
Pyoderma gangrenosum is veel zeldzamer. Deze zweren op de huid zijn meestal op de ledematen gelokaliseerd en in wisselende mate pijnlijk.
Het is een zeer ernstige complicatie die meestal een intensieve behandeling vereist.
Mondletsels
In de mond komen voornamelijk aften of kleine zweertjes voor die vaak pijnlijk zijn.
Sommige mondletsels zoals cheilitis (ontsteking van het lipslijmvlies), stomatitis (ontsteking van het mondslijmvlies) en glossitis (tongontsteking) zijn het gevolg van vitaminen en/of mineralentekorten.
Oogletsels
Episcleritis: = een ontstoken oog waarin de bloedvaatjes geïnjecteerd of verdikt zijn. De ongemakken verlopen parallel met de darmontsteking.
Uveitis: = een ontsteking van de voorste oogkamer die veel pijnlijker is. Het oog kan vertroebeld zijn en etter bevatten, wat een dringende oogheelkundige ingreep vereist.
Leveraandoeningen
Leverziekten komen minder vaak voor bij ziekte van Crohn dan bij colitis ulcerosa.
Meestal zijn er weinig specifieke klachten en worden de afwijkingen enkel teruggevonden in het bloed.
Colitis Ulcerosa
Letterlijk vertaald betekent colitis ulcerosa: ontsteking (-itis) van de dikke darm (colon) met vorming van zweren (ulcerosa).
Samen met de ziekte van Crohn is dit een zogenaamde chronisch inflammatoire darmaandoening.
Colitis ulcerosa onderscheidt zich in die mate van de ziekte van Crohn door het feit dat de ontsteking zich beperkt tot de dikke darm of tot delen ervan, en niet de andere delen van het maagdarmkanaal zoals slokdarm,maag of dunne darm aantast.
Bovendien beperkt de ontsteking zich uitsluitend tot het slijmvlies (mucosa), de meest oppervlakkige laag van de darm en dringt niet door tot de diepere lagen zoals bij ziekte van Crohn.
In één op tien gevallen is men niet in staat een onderscheid te maken tussen colitis ulcerosa en Crohn-colitis.
Men spreekt dan van niet-classificeerbare colitis (indeterminate colitis).
Onderscheid tussen colitis ulcerosa en Crohn-colitis:
colitis ulcerosa Crohn-colitis
meer anaal bloedverlies meer buikpijn
zelden anusletsels vaak anusletsels
bijna nooit dunne darm vaak dunne darm
enkel slijmvlies ontstoken volledige darmwand ontstoken
vanaf de anus opstijgend zonder normale zones met tussenliggende normale zones zones
De diagnose wordt meestal gesteld tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar. Soms ook reeds als kind of als volwassene op iets oudere leeftijd.
Slechts heel uitzonderlijk wordt de diagnose gesteld wanneer men ouder is dan zestig.
Sommige mensen hebben vele maanden of jaren last eer de precieze diagnose gesteld wordt.
Ook bij colitis ulcerosa is de precieze oorzaak van de ziekte nog onbekend.
Men kan in geen geval alle patiënten met colitis ulcerosa met elkaar vergelijken.
Er zijn grote onderlinge verschillen in de ernst van de klachten en het verloop van de ziekte.
De lengte van het ontstoken stuk dikke darm varieert en de ontsteking strekt zich steeds op continue wijze uit vanaf de anus tot hogerop in de dikke darm, zonder tussenliggende gezonde stukken darm.
Sommige patiënten hebben enkel een ontsteking van de laatste centimeters (tot 15 cm) van de dikke darm. Dit laatste deel – de endeldarm – wordt in medische termen ook rectum genoemd, zodat we kunnen spreken van rectitis.
Anderen hebben een iets uitgebreidener vorm waarbij de ontsteking zich uitstrekt in het gedeelte van de dikke darm dat zich links in de buikholte bevind. Dan spreken we van linkszijdige colitis.
Ook de volledige dikke darm kan ziek zijn en dan spreekt men van pancolitis ( pan = geheel of volledig).
![[Image: locatiescolitis.jpg]](http://i62.photobucket.com/albums/h93/Kejoe/locatiescolitis.jpg)
Symptomen:
De klachten kunnen van patiënt tot patiënt erg verschillen.
Bloed-, slijm- of etterverlies bij de ontlasting zijn typische verschijnselen in de aanvangsfase van de ziekte.
Soms ontstaat een dringende ontlastingsdrang, ook urgency genoemd. Dit kan nare gevolgen hebben als er niet onmiddellijk een toilet beschikbaar is.
Soms is er ook een valse drang (tenesmen).
De patiênt ervaart een gestoord gevoel in het rectum en kan geen onderscheid maken tussen een windje, vocht of ontlasting.
Diarree treedt meestal op indien een langer stuk van de dikke darm is aangetast.
Meerdere keren per dag, vooral s’morgens, is er dunne ontlasting in kleine hoeveelheden.
Behalve door irritatie wordt de anus doorgaans niet aangetast.
In ernstige gevallen, vooral wanneer een groot stuk van de darm is aangetast, kunnen zich meer algemene ziekteverschijnselen voordoen zoals moeheid, bloedarmoede (anemie), koorts of vermagering.
Deze symptomen wijzen op een zware aanval en vereisen meestal een ziekenhuisopname.
Zoals bij ziekte van Crohn kunnen ook bij colitis ulcerosa klachten buiten de darm optreden.
Gewrichtsklachten
Komen frequent voor. Meestal zijn er klachten van pijn aan polsen, ellebogen, knieën of enkels, alhoewel in principe elk gewricht last kan geven.
De gewrichten zijn vaak zichtbaar gezwollen, rood en pijnlijk (artritis).
Gewoonlijk treden de gewrichtsklachten samen met de darmklachten op; in zeldzame gevallen kunnen ze echter op de voorgrond staan en/of de darmklachten vooraf gaan.
Bepaalde behandelingen kunnen eveneens spierpijn en gewrichtsproblemen veroorzaken.
Oogletsels
Komen minder vaak voor.
Diepere delen van het oog ( iris en uvea) kunnen ontstoken zijn. Men spreekt dan van iritis en uveïtis.
Het oog ziet rood en voelt pijnlijk aan.
Huidaandoeningen
Erythema nodosum: = pijnlijke harde en rode zwellingen op de onderbenen.
Pyoderma gangrenosum: = pijnlijke grote verzweringen, vooral op de ledematen.
Leveraantasting
Leveraantasting vormt een apart probleem bij colitis ulcerosa.
Primaire scleroserende cholangitis is een immuunziekte waarbij de kleine en grote takken van de galwegen ontstoken en vernauwd raken;
De diagnose wordt gesteld aan de hand van radiologisch onderzoek.
Deze aandoening kent een zeer wisselend verloop met klachten van jeuk of geelzucht.
Verwikkelingen bij colitis ulcerosa
Ernstige complicaties zijn: toxisch megacolon, perforatie, hevige bloeding, trombose (klontervorming) en dikke darmkanker.
Vooral patiënten met een uitgebreide aantasting (pancolitis) kunnen ernstige problemen krijgen.
Indien de dikke darm dusdanig ontstoken is dat de darmbewegingen verminderen en de darm gaat uitzetten, is een ziekenhuisopname noodzakelijk.
Meestal zijn er ernstige ziektetekens : meer dan 10 ontlastingen per dag, bloedverlies, koorts, snelle pols, algemeen ziek-zijn en vermagering;
Het radiologisch beeld van toxisch megacolon toont een uitgezette dikke darm.
Snelle behandeling is van essentieel belang en indien de toestand gedurende de eerste uren tot dagen niet verbetert, is een heelkundige ingreep nodig.
Zware ontsteking dreigt immers perforatie ( een gaatje in de darmwand) te veroorzaken.
Een ingreep in deze gevallen betekent een totale verwijdering van de dikke darm (totale colectomie).
In zeldzame gevallen kan er tijdens een aanval een ernstige bloeding optreden en moet eveneens overgegaan worden tot het verwijderen van de dikke darm;
Patiênten met colitis ulcerosa en ziekte van Crohn hebben een licht verhoogd risico op trombosen. Dit geldt in geval van ernstige ziekteactiviteit en bij langdurige immobilisatie (bedrust).
Tenslotte is er een verhoogd risico op dikke darmkanker bij patiênten die reeds lang lijden aan colitis ulcerosa en waarbij de hele dikke darm is aangetast.
Dit risico begint slechts minstens 10 jaar nadat de diagnose werd gesteld en bestaat niet bij patiênten met een beperkte aantasting (rectitis).
Patiënten die onder regelmatig toezicht blijven en die behandeld worden lopen duidelijk minder risico.