Ten gevolge van ziekte kan het zijn dat de dikke darm chirurgisch moet worden verwijderd. Indien de dunne darm gezond is, is de pouch een oplossing om op een natuurlijke manier de ontlasting het lichaam te laten verlaten.
Een pouch wordt gemaakt van de dunne darm. Van het laatste stukje dunne darm wordt een reservoir gemaakt dat de functie van de endeldarm moet nabootsen. Dit reservoir -de pouch- wordt vervolgens op het laatste kleine stukje endeldarm (vlak boven de anus) aangesloten zodat er weer een interne verbinding is met het gehele spijsverteringsgestel. Met deze ingreep blijf (of word) je continent.
Geschiedenis van de pouch
De chirurgische therapie heeft ruim 25 jaar geleden een belangrijke wijziging ondergaan. Tot begin jaren 80 betekende het ondergaan van een colectomie voor de patiënt een definitief eindstandig ileostoma. De eerste aanzet tot verandering van de chirurgische benadering werd eigenlijk in 1947 door Rawitz gegeven. Hij verwijderde het colon en verrichtte vervolgens over een lengte van 10 tot 12 cm een verwijdering van het zieke slijmvlies (mucosectomie) van het rectum. Het laatste gedeelte van de dunne darm (terminale ileum) werd door de spierkoker van het rectum naar beneden gehaald en op het niveau van de overgang van rectum naar anus (linea dentata) met het anale kanaal geanastomoseerd (verbonden). De resultaten waren niet bemoedigend, enerzijds als gevolg van de vele postoperatieve complicaties, anderzijds als gevolg van het ontbreken van de rectale reservoirfunctie.
Hernieuwde interesse voor deze techniek ontstond toen Parks in 1978 een neorectum construeerde door het terminale ileum (laatste deel van de dunne darm) zodanig met zichzelf te verbinden dat een reservoir ontstond; de Park’s pouch. Het idee van een ileoreservoir was overigens ook niet nieuw en werd in 1969 geïntroduceerd door Kock toen hij het concept voor het continent ileostoma (doorlink naar Kock’s hier verder onder) voorstelde. De toevoeging van een reservoir bracht met name de dagelijkse ontlastingsfrequentie van de patiënt terug tot een acceptabel niveau.
De ontwikkeling en introductie van de niet (stapling) technieken zorgden ervoor dat de ingreep sneller verliep en de kunstmatige verbinding (anastomose) tussen reservoir en de top van het anale kanaal betrouwbaarder werd. Hierdoor is voor vele chirurgen de noodzaak vervallen om als routine bij deze ingreep een tijdelijk ontlastend stoma aan te leggen. Alternatief voor de gestaplede anastomose is de handgeknoopte anastomose (INRA (link naar INRA hieronder ergens)), nadat slijmvliesverwijdering is uitgevoerd. Voordeel is dat het rectumslijmvlies radicaler wordt verwijderd, maar de fijne continentie is na het volgen van deze techniek minder optimaal en er treden regelmatig vernauwingen (stenose) van de uitgang van de pouch op.
In bijna alle grote ziekenhuizen wordt tegenwoordig de pouch-operatie uitgevoerd. We zijn op dit moment aan het onderzoeken in welke ziekenhuizen en door welke chirurgen dit gedaan wordt.
Verschillende soorten pouches (J-, S-, en W-pouch)
In Nederland wordt vrijwel altijd gekozen voor een J-pouch. In enkele gevallen kan het zijn dat de pouch te klein blijft en kan er besloten worden de pouch groter te maken door er een S- of W-pouch van te maken.